In mijn werk als organizer zie ik vaak dat opruimen geassocieerd wordt met ontspullen. Al je overbodige spullen weggooien, weggeven of nog liever: voor een mooi prijsje verkopen. Ook zie ik dat juist ontspullen de grootste opgave is voor de mensen die ik hierbij coach. Is dit spulletje een plek waard in je huis? Waarom wel of niet? Dat blijkt vaak een confronterende vraag, omdat onze identiteit en herinneringen met al die spullen verweven zijn. Toch is het de sleutel naar meer rust in je huis. De beste tip is simpelweg om andere keuzes te maken bij de voordeur. Spulletjes die het huis niet inkomen, hoeven ook niet opgeruimd te worden.
Agnes Broeksema van De Letterbaas schreef er een mooie column over voor Het Kontakt West Betuwe met een wijze les van een stel kleuters.
Soms kijk ik naar een spulletje in mijn huis. Zo’n spulletje waarvan je je afvraagt waarom het eigenlijk bestaat. Een spulletje waarvoor eerst veel reclame nodig was zodat je ging geloven: ‘ik wil dit hebben’. Uiteindelijk kocht je het spulletje en dacht je: ‘dat is helemaal niet waar’. Tijdens de jaarmarkt in ons stadje bleek hoeveel anderen er ook ingetrapt waren. Op elk kleedje wel zo’n spulletje. Niemand die het kopen of zelfs maar gratis hebben wilde. De mensen probeerden juist massaal van het ‘spulletje waar niemand op zit te wachten’ af te komen. Want voor weggooien in de ondergrondse container zou je immers nog geld bij moeten leggen ook.
Wij mensen maken graag goedkope en onnodige spulletjes, bestemd voor een enkele reis prullenbak. Want zolang we elkaar opfokken om alsmaar meer, mooier of groter te kopen, groeit de economie en onze materiële welvaart. Dit vatten we dan graag samen in wat positieve cijfertjes waarmee we onszelf ‘gelukkig’ wanen.
En zo zijn we in een tijdperk beland, waarin een fenomeen als de ‘week zonder afval’ bestaansrecht krijgt. Recent gingen een hoop Nederlanders weer de uitdaging aan om zo min mogelijk afval weg te gooien. Ruilen, repareren, recyclen, dat is natuurlijk een nobel streven. Maar hoeveel makkelijker zou het zijn als we aan het begin van de keten andere keuzes maken? Gewoon helemaal geen nutteloze spulletjes meer in huis halen. Verdwijnt direct de noodzaak om ze überhaupt nog te maken.
Wat mij betreft beginnen we dan met de plastic medailles die kinderen krijgen als ze zogenaamd iets bereikt hebben. Deelnemen aan een kinderfeestje bijvoorbeeld. Zelfs mijn kleuter slaakt een diepe zucht als hij ‘alwéér’ een gouden nepplak mee naar huis krijgt voor deze topprestatie.
Hij en zijn neefje bewezen alvast dat het anders kan. Na goed overleg kwamen ze hun moeders meedelen dat de rijp-voor-de-sloop graafmachine van de één, geruild zou worden tegen het veel grotere sta-in-de-weg politiebureau van de ander. Ze dachten niet na over de nadelen hiervan voor de economie of de voordelen voor het milieu. Dat het in termen van waarde geen eerlijke ruil was, deed er voor hen ook niet toe. Want alles wat zij ruilden, dat was geluk.
